پمپ
پمپ چیست؟
پمپ یک دستگاه مکانیکی است که برای انتقال سیالات (مانند آب، نفت، گاز، محلول‌ها و سایر سیالات) به صورت مکانیکی و از طریق ایجاد فشار، استفاده می‌شود. عملکرد پمپ به این صورت است که با اعمال نیروی مکانیکی به یک سیال، فشاری به سیال اعمال می‌کند و آن را در جهتی مشخص جابجا می‌کند.
پمپ‌ها در انواع مختلفی و با استفاده از مکانیزم‌های مختلفی ساخته می‌شوند. برخی از انواع معمول پمپ‌ها عبارتند از:
1. پمپ‌های غلطکی: در این نوع پمپ‌ها، سیال به وسیلهٔ غلطک‌ها و پره‌ها جابجا می‌شود. پمپ‌های غلطکی معمولاً برای انتقال آب و سیالات خلوص زیاد استفاده می‌شوند.
2. پمپ‌های سانتریفیوژ: این نوع پمپ‌ها بر اساس اصل نیروی مرکزگرایی سیال عمل می‌کنند. آنها یک یا چند پرهٔ متصل به یک محور دارند که با چرخش، سیال را جابجا می‌کنند.
3. پمپ‌های پیستونی: در این نوع پمپ‌ها، یک سوزن (پیستون) درون یک استوانه حرکت می‌کند و سیال را به صورت تک‌تک میلیمتر به جلو پیش می‌برد.
4. پمپ‌های دیافراگمی: این نوع پمپ‌ها دارای یک دیافراگم هستند که با حرکت بالا و پایین، سیال را جابجا می‌کند.
پمپ‌ها در صنایع مختلفی مانند صنعت نفت و گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، ساختمان‌سازی، کشاورزی و فراوری مواد به عنوان قطعات مهمی استفاده می‌شوند.
انواع پمپ:
پمپ‌ها به طور کلی می‌توانند در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار بگیرند، از جمله:
1. پمپ‌های سانتریفیوژ: این نوع پمپ‌ها برای انتقال سیالات به وسیله نیروی گردشی استفاده می‌شوند. آنها شامل پمپ‌های سانتریفیوژ خطی و پمپ‌های سانتریفیوژ مرکزی می‌شوند.
2. پمپ‌های دیافراگمی: این نوع پمپ‌ها از طریق تغییر فشار درون یک دیافراگم، سیال را منتقل می‌کنند. آنها شامل پمپ‌های دیافراگمی پیستونی و پمپ‌های دیافراگمی می‌شوند.
3. پمپ‌های بادی: این نوع پمپ‌ها برای انتقال سیالات با استفاده از هوا یا گاز فشرده استفاده می‌شوند. آنها شامل پمپ‌های بادی دوگانه و پمپ‌های بادی تک‌مرحله‌ای می‌شوند.
4. پمپ‌های پیستونی: این نوع پمپ‌ها از طریق حرکت پیستون درون یک استوانه سیال را منتقل می‌کنند. آنها شامل پمپ‌های پیستونی خطی و پمپ‌های پیستونی مرکزی می‌شوند.
5. پمپ‌های جت: این نوع پمپ‌ها از تأثیر جریان مایع بر روی سیالات دیگر برای انتقال سیال استفاده می‌کنند. آنها شامل پمپ‌های جت انداخته و پمپ‌های جت آب می‌شوند.
6. پمپ‌های توربینی: این نوع پمپ‌ها برای انتقال سیالات با استفاده از توربین‌ها و پره‌ها استفاده می‌شوند. آنها شامل پمپ‌های توربینی راکتور و پمپ‌های توربینی آب می‌شوند.
7. پمپ‌های دوار: این نوع پمپ‌ها از طریق حرکت دوار سیال را منتقل می‌کنند. آنها شامل پمپ‌های گردشی، پمپ‌های لوازم خانگی، و پمپ‌های چرخشی می‌شوند.
همچنین، پمپ‌ها می‌توانند براساس کاربردهای خاص مانند آبیاری، فاضلاب، نفت و گاز، پزشکی و غیره، دسته‌بندی شوند. هر نوع پمپ دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود است، و برای انتخاب پمپ مناسب، نیازمنی به شرایط مورد نیاز و نوع سیالی که قرار است منتقل شود توجه کنید.
واحدهای اندازه‌گیری پمپ:
واحدهای اندازه‌گیری مرتبط با پمپ‌ها عبارتند از:
1. ظرفیت یا دبی (Flow Rate): واحد اندازه‌گیری ظرفیت یا دبی پمپ به لیتر در ثانیه (L/s)، متر مکعب در ساعت (m³/h)، گالن در دقیقه (GPM) یا بشکه در روز (BPD) است. این واحد نشان دهنده حجم سیالی است که پمپ در یک واحد زمان توانایی انتقال آن را دارد.
2. فشار (Pressure): واحد اندازه‌گیری فشار پمپ به بار (bar)، پاسکال (Pa)، پوند در اینچ مربع (psi) و یا میلیمتر جیوه (mmHg) است. فشار نشان دهنده قدرت پمپ در ایجاد نیروی مورد نیاز برای تحمل مقاومت و سربار در سیستم است.
3. قدرت (Power): واحد اندازه‌گیری قدرت پمپ به وات (W)، کیلووات (kW)، اسب بخار (hp) و یا بریتیش ترمال یونیت (BTU/hr) است. قدرت نشان دهنده میزان انرژی مصرفی توسط پمپ برای انتقال سیال است.
4. کارایی (Efficiency): کارایی پمپ به صورت درصدی بیان می‌شود و نشان دهنده میزان تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی توسط پمپ است.
5. ارتفاع مانومتری (Head): واحد اندازه‌گیری ارتفاع مانومتری به متر (m) یا فوت (ft) است. این پارامتر نشان دهنده ارتفاعی است که پمپ می‌تواند سیال را به آن ارتفاع پمپاژ دهد.
6. دما (Temperature): واحد اندازه‌گیری دما به درجه سانتیگراد (°C) یا درجه فارنهایت (°F) است. دما میزان گرمای سیال را نشان می‌دهد که در تعیین نوع و مشخصات مواد ساختمانی پمپ و محدوده عملکرد آن تأثیرگذار است.
این واحدها بسته به متغیرهای خاص هر پمپ و نوع سیالی که قرار است پمپاژ شود، ممکن است متفاوت باشند. در هر صورت، معمولاً مشخصات فنی هر پمپ شامل این واحدها است تا بتوان به صورت دقیق عملکرد و کارایی پمپ را ارزیابی کرد.