گیربکس

گیربکس چیست؟

گیربکس یک قطعه کاربردی است که در خودروها و ماشین‌آلات استفاده می‌شود و وظیفهٔ تغییر سرعت و انتقال گشتاور از موتور به سیستم پیشرانش را برعهده دارد. وظیفه اصلی گیربکس، تطبیق سرعت و گشتاور موتور با شرایط مختلف رانندگی است.

با استفاده از gearbox، می‌توانید سرعت خروجی موتور را تغییر داده و بر اساس نیاز، گشتاور بیشتر یا سرعت بیشتر را به سیستم پیشرانش منتقل کنید.

gearboxها در انواع مختلفی وجود دارند. گیربکس دستی (دنده‌دار) و گیربکس اتوماتیک دو نوع معمول gearbox خودروها هستند. در گیربکس دستی، راننده با استفاده از دستهٔ دنده‌ها سرعت و گشتاور را تغییر می‌دهد. در گیربکس اتوماتیک، سیستم خودرو با استفاده از سنسورها و کنترل‌های الکترونیکی به‌طور خودکار سرعت و گشتاور را تنظیم می‌کند.

gearbox در لغت نامه زبان فارسی به معنی جعبه دنده می باشد اما در اصطلاح، یکی از ابزارهای سیستم انتقال قدرت است که میان موتور (تولید کننده توان) و مصرف کننده توان (مانند دستگاه میکسر، تیکنر و غیره) قرار می گیرد. وظیفه اصلی gearbox، ایجاد تغییر در سرعت دوران و گشتاور مورد نیاز جهت استفاده در بخش های مختلف صنعتی است.

در کنار این دو نوع اصلی، gearboxهای دیگری نیز وجود دارند که در خودروها استفاده نمیشوند و در صنایع مختلف کاربرد دارند. که در اداه بیشتر با آنها آشنا می شویم. که به آنها گیربکس صنعتی میگویند.

گیربکس صنعتی چیست؟

گیربکس صنعتی یک نوع گیربکس است که برای استفاده در ماشین‌آلات صنعتی و سیستم‌های پیشرانش صنعتی طراحی شده است. این نوع گیربکس‌ها معمولاً برای انتقال گشتاور و تغییر سرعت در سیستم‌های صنعتی و استفاده در ماشین‌آلاتی نظیر کمپرسورها، پمپ‌ها، توربین‌ها، نوار نقاله‌ها و دستگاه‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گیربکس صنعتی معمولاً ساختار پیچشی (هلیکوئیدی) دارد و از دنده‌ها، محورها، آهنرباها و سایر قطعات تشکیل شده است. این گیربکس‌ها به منظور انتقال گشتاور و تغییر سرعت، از نسبت دنده‌ها و محورها استفاده می‌کنند. با تغییر نسبت دنده‌ها، می‌توان سرعت خروجی و گشتاور را تنظیم کرد.

گیربکس صنعتی معمولاً با ویژگی‌هایی مانند قدرت بالا، دقت بالا، کارایی بالا و عمر طولانی طراحی می‌شود. طراحی صحیح و انتخاب مناسب گیربکس صنعتی بر اساس نیازهای سیستم و ماشین‌آلات صنعتی بسیار مهم است تا عملکرد بهینه و پایداری را فراهم کند.

انواع گیربکس صنعتی:

گیربکس صنعتی در انواع مختلفی طراحی و استفاده می‌شود، به طور کلی انواع gearbox صنعتی عبارتند از:

1. گیربکس هلیکال (Helical Gearbox):

گیربکس شافت مستقیم یا هلیکال یکی از رایج‌ترین انواع گیربکس صنعتی است. در این نوع gearbox، دنده‌های موازی با پیچش هلیکالی استفاده می‌شوند که باعث کاهش سطح صدا و افزایش راندمان تبادل گشتاور می‌شود.

2. gearbox حلزونی (Worm Gearbox):

گیربکس حلزونی (Worm Gearbox) یکی از انواع متداول gearbox است. در این نوع gearbox ، یک دنده حلزونی (worm) با یک دنده دندانه‌دار (worm gear) ترکیب می‌شوند. دنده حلزونی دارای شکل پیچی است که به شکل یک حلزون بر روی محور قرار دارد و دنده دندانه‌دار دارای دنده‌های مستقیم است که با دنده حلزونی هماهنگ می‌شود.

گیربکس حلزونی در کاربردهایی که نیاز به تغییر سرعت و انتقال گشتاور بزرگ است، مانند کنترل حرکت در پیچ و مهره، نقل قول کنترل سیستم‌های صنعتی، و پیچ و رول پمپ‌ها و کمپرسورها استفاده می‌شود.

3. گیربکس کتابی NMRV:

گیربکس کتابی NMRV یک نوع گیربکس حلزونی است که توسط شرکت ایتالیایی Bonfiglioli قابل عرضه است. NMRV به معنای “نورمال” (Normal)، “مخروطی” (Multi-stage)، “حلزونی” (Worm)، “راست” (Right angle) است.

گیربکس کتابی NMRV از یک دنده حلزونی و یک دنده دندانه‌دار تشکیل شده است. دنده حلزونی به صورت یک حلزون بر روی محور قرار دارد و با دنده دندانه‌دار هماهنگ می‌شود. این گیربکس عموماً در یک زاویه راست (90 درجه) طراحی شده است، که به آن گیربکس زاویه راست نیز گفته می‌شود.

4. gearbox قورباغه ای:

گیربکس قورباغه‌ای یک نوع گیربکس حلزونی است که در طراحی آن از یک نوع ویژه از دنده حلزونی به نام “دنده قورباغه‌ای” یا “دنده مسماری” استفاده می‌شود. این دنده به شکل یک قورباغه یا مسمار با پیچ شکل، به عنوان دنده حلزونی عمل می‌کند و با یک دنده دندانه‌دار هماهنگی دارد.

ویژگی بارز gearbox قورباغه‌ای این است که نسبت تباهی بین دنده قورباغه‌ای و دنده دندانه‌دار بسیار بزرگ است. این ویژگی به این معنی است که gearbox قورباغه‌ای قادر به انتقال گشتاور بسیار بالا با حفظ اندازه کوچک و وزن سبک است.

5. گیربکس کتابی مدل W:

6. گیربکس SEW:

گیربکس SEW به گیربکس‌های تولید شده توسط شرکت SEW-Eurodrive اشاره می‌کند. SEW-Eurodrive یک شرکت بزرگ و معتبر در زمینه تولید گیربکس و سیستم‌های درایو است. آن‌ها محصولات متنوعی را تحت برندهای تجاری مختلف ارائه می‌دهند، و مدل SEW به یکی از مدل‌های آن‌ها اشاره می‌کند.

gearboxهای SEW معمولاً شامل: حلزونی، gearboxهای مخلوط (حلزونی-دندانه‌دار) و gearboxهای دندانه‌دار مستقیم می‌شوند. آن‌ها در برنامه‌های صنعتی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله خطوط تولید، نقاله‌ها، پمپ‌ها، کمپرسورها، صنایع غذایی و بسیاری از سایر بخش‌های صنعتی.

مزایای gearboxهای SEW شامل کیفیت ساخت بالا، عملکرد قوی، کارایی بالا، صدا و لرزش کم، عمر طولانی و خدمات پس از فروش قوی است. SEW-Eurodrive همچنین انواع متنوعی از گزینه‌های تنظیمات و انتخاب‌های مختلف را برای تطبیق با نیازهای مشتریان ارائه می‌دهد.

برندهای گیربکس صنعتی

gearbox های صنعتی توسط بسیاری از کمپانی های نعتبر تولید کننده تولید می شوند، که از بین آنها می توان به کمپانی های زیمنس فلندر آلمان، هنسن پتنت، SEW ،Rossi ایتالیا، Brevini ایتالیا، Bauer آلمان، نورد آلمان، ایلماز ترکیه و چند کمپانی روسی و چینی دیگر اشاره کرد.

نحوه انتخاب گیربکس صنعتی

فاکتورهای مهم در انتخاب گیربکس های صنعتی عبارتند از گشتاور و یا توان مورد نیاز ، نسبت تبدیل مناسب و بار محوری و شعاعی روی شفت خروجی. علاوه بر این فاکتور ها، طریقه نصب، ابعاد و جانمایی، ساعات کاری در طول روز و غیره، عوامل دیگری هستند که در انتخاب gearboxهای صنعتی می توانند حائز اهمیت باشند.

مزایای گیربکس های صنعتی:

1. انتقال قدرت و گشتاور: gearbox صنعتی قادر است قدرت و گشتاور را از منبع انرژی به قطعات مورد نیاز در سیستم انتقال دهد. این انتقال قدرت به شما امکان می‌دهد تا بارهای سنگین را به راحتی حرکت دهید و عملکرد دقیق را در برنامه‌های صنعتی خود داشته باشید.

2. تغییر سرعت و نسبت: به شما امکان می‌دهد سرعت و نسبت چرخش را تنظیم کنید. این امر به شما اجازه می‌دهد تا سرعت خروجی را کاهش یا افزایش داده و نسبت دوران را تغییر دهید. این ویژگی می‌تواند در بسیاری از برنامه‌های صنعتی مفید باشد که نیاز به تنظیمات سرعت مختلف دارند.

3. انتقال جهت چرخش: گیربکس صنعتی به شما امکان می‌دهد جهت چرخش را به دلخواه تغییر دهید. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد تا به راحتی جهت چرخش موتور را تغییر داده و با توجه به نیازهای برنامه کاری خود، با سیستم‌های متحرک مختلف هماهنگ شوید.

4. قابلیت تنظیم و سفارشی‌سازی: gearboxهای صنعتی معمولاً قابلیت تنظیم و سفارشی‌سازی دارند. این به شما امکان می‌دهد تا گیربکس را به طور دقیق با نیازهای خاص برنامه کاری خود تنظیم کنید. با انتخاب درست انواع دنده‌ها، نسبت‌های تغییر سرعت و مواد ساختاری، می‌توانید gearbox را بهینه کنید.

معایب گیربکس های صنعتی:

1. هزینه: gearbox صنعتی معمولاً هزینه‌های بالایی دارد، به ویژه برای gearboxهای با کیفیت بالا و برندهای معتبر. همچنین، تنظیمات و سفارشی‌سازی‌های خاص نیز می‌توانند هزینه را بیشتر کنند. بنابراین، هزینه بودجه شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باید آن را در نظر بگیرید.

2. اندازه و وزن: گیربکس صنعتی معمولاً اندازه و وزن قابل توجهی دارد، به ویژه در مواردی که برای بارهای سنگین و قدرتمند طراحی شده است. این ممکن است باعث محدودیت‌هایی در طراحی ماشین‌آلات و تجهیزات شما شود. همچنین، اندازه و وزن بیشتر gearbox می‌تواند مشکلاتی از جمله نصب و حمل و نقل را برای شما ایجاد کند.

3. کارایی: gearboxصنعتی ممکن است در عملکرد خود کاهشی داشته باشد. در هر gearbox، قدرت واقعی خروجی کمتر از قدرت ورودی است و این کاهش را می‌توان به عنوان اثرات انتقال، اصطکاک و تلفات حرارتی در نظر گرفت. همچنین، گیربکس ممکن است با گذشت زمان و استفاده مداوم، کارایی خود را از دست دهد و نیاز به تعمیر یا تعویض داشته باشد.

4. نگهداری و تعمیرات: گیربکس صنعتی نیاز به نگهداری و تعمیرات منظم دارد. اجزای داخلی گیربکس، مانند دنده‌ها و روانکارها، ممکن است به طور طبیعی ساییدگی یا خرابی را تجربه کنند. بنابراین، برای حفظ عملکرد بهینه گیربکس، تعمیرات و تعویض قطعات ممکن است لازم باشد.

5. نویز: گیربکس صنعتی ممکن است هنگام عملکرد خود نویز تولید کند. این نویز ممکن است به علت اصطکاک بین قطعات، جریان روغن و سایر عوامل باشد. در برخی برنامه‌های صنعتی، نویز ممکن است مشکل ساز شود و باید تدابیری برای کاهش آن اتخاذ شود.

بنابراین، قبل از استفاده از gearbox صنعتی، باید مزایا و معایب آن را با نیازهای و محدودیت‌های خاص برنامه کاری خود مقایسه کنید تا تصمیم بهینه‌تری بگیرید.

کاربرد گیربکس صنعتی:

gearbox صنعتی در بسیاری از صنایع و برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای مهم گیربکس صنعتی اشاره شده است:

1. خودروسازی: gearbox صنعتی در صنعت خودروسازی یکی از اجزای اصلی ماشین‌ها است. آن را می‌توان در خودروهای سواری، خاور، کامیون، اتوبوس و سایر وسایل نقلیه استفاده کرد. gearbox صنعتی در این حوزه برای انتقال قدرت و گشتاور از موتور به چرخ‌ها، تغییر سرعت و نسبت دوران، و همچنین تغییر جهت چرخش استفاده می‌شود.

2. صنعت ساخت و ساز: gearbox صنعتی در صنعت ساخت و ساز برای ماشین‌آلات سنگین و قدرتمند، نظیر لودرها، بیل‌مکانیکی‌ها، بتون‌ریزها و برج‌گردان‌ها استفاده می‌شود. این gearboxها به عنوان واسطه‌ای بین موتور و قطعات ماشین‌آلات عمل می‌کنند و قدرت و گشتاور را به مناطق کاری منتقل می‌کنند.

3. صنعت معدن: در صنعت معدن، کاربردهای فراوانی برای gearbox صنعتی وجود دارد. این gearboxها در ماشین‌آلات استخراج معدن، نقاله‌ها، سنگ‌شکن‌ها، میکسرها، دستگاه‌های حفاری و سایر تجهیزات استفاده می‌شوند. آنها قدرت و گشتاور لازم را برای حرکت و انتقال مواد معدنی فراهم می‌کنند.

4. صنعت نیروگاه‌ها: در نیروگاه‌ها، gearbox صنعتی به عنوان بخشی از توربین‌ها و مولد‌ها استفاده می‌شود. آنها برای تنظیم و تغییر سرعت و نسبت دوران توربین و انتقال قدرت از توربین به ژنراتور استفاده می‌شوند.

5. صنایع پالایشگاهی و شیمیایی: در صنایع پالایشگاهی و شیمیایی، گیربکس صنعتی برای تجهیزاتی مانند پمپ‌ها، مخازن مخلوط کن، کمپرسورها و تجهیزات پردازش استفاده می‌شود. این gearboxها به منظور تنظیم سرعت و انتقال گشتاور در فرآیندهای تولید و پمپمپاژ مواد مورد استفاده قرار می‌گیرند.

6. صنعت غذایی: در صنعت غذایی، گیربکس صنعتی در تجهیزاتی مانند میکسرها، آسیاب‌ها، فرزها، تجهیزات پخت و پز و سایر دستگاه‌های فرآوری استفاده می‌شود. این gearboxها به منظور تنظیم سرعت و ارائه گشتاور مناسب برای فرآیندهای مختلف تولید و فرآوری مواد غذایی استفاده می‌شوند.

7. صنعت بسته‌بندی: در صنعت بسته‌بندی، gearbox صنعتی برای ماشین‌های بسته‌بندی و برچسب‌زنی استفاده می‌شود. این gearboxها برای تنظیم سرعت و دقت حرکت دستگاه‌ها و همچنین ارائه گشتاور مناسب برای ایجاد فشار و نیرو در فرآیند بسته‌بندی استفاده می‌شوند.

گیربکس صنعتی به دلیل ویژگی‌هایی مانند توانایی انتقال قدرت و گشتاور بالا، تنظیم سرعت و نسبت دوران، انتقال جهت چرخش و افزایش عمر مفید ماشین‌آلات، در صنایع مختلف بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.